YNTRODUKSJE FAN ALKYLPOLYGLUCOSIDES

Alkylglukosiden besteane út in hydrofobe alkylrest ôflaat fan in fet alkohol en in hydrofile saccharidestruktuer ôflaat fan D-glukoaze, dy't ferbûn binne fia in glykosidyske bining. Alkylglukosiden litte alkylresten sjen mei sawat C6-C18 atomen, lykas de measte surfactants út oare kategoryen stoffen, bygelyks de bekende alkylpolyglycol ethers. It promininte skaaimerk is de hydrofile kopgroep, dy't bestiet út saccharidestrukturen mei ien of meardere glykosidysk ûnderling ferbûne D-glukoaze-ienheden. Binnen de organyske skiekunde binne D-glukoaze-ienheden ôflaat fan koalhydraten, dy't breed fûn wurde yn 'e natuer yn' e foarm fan sûkers of oligo- en polysacchariden. Dêrom binne D-glukoaze-ienheden in foar de hân lizzende kar foar de hydrofile kopgroep fan surfactants, om't koalhydraten praktysk ûnútputlike, duorsume grûnstoffen binne. Alkylglukosiden kinne op in ferienfâldige en generalisearre manier fertsjintwurdige wurde troch har empiryske formule.

De struktuer fan D-glukoaze-ienheden lit 6 koalstofatomen sjen. It oantal D-glukoaze-ienheden yn alkylpolyglukosiden is n=1 yn alkylmonoglukosiden, n=2 yn alkyldiglukosiden, n=3 yn alkyltriglukosiden, ensafuorthinne. Yn 'e literatuer wurde mingsels fan alkylglukosiden mei ferskillende oantallen D-glukoaze-ienheden faak alkyloligoglukosiden of alkylpolyglukosiden neamd. Wylst de oantsjutting "alkyloligoglukoside" yn dizze kontekst perfekt akkuraat is, is de term "alkylpolyglukoside" meastentiids misliedend, om't surfactant alkylpolyglukosiden selden mear as fiif D-glukoaze-ienheden befetsje en dêrom gjin polymeren binne. Yn 'e formules fan alkylpolyglukosiden stiet n foar it gemiddelde oantal D-glukoaze-ienheden, d.w.s. de polymerisaasjegraad n dy't meastentiids tusken 1 en 5 leit. De ketenlingte fan 'e hydrofobe alkylresiduen leit typysk tusken X=6 en X=8 koalstofatomen.

De manier wêrop surfactant alkylglukosiden wurde produsearre, yn it bysûnder de kar fan grûnstoffen, makket in grutte fariaasje fan 'e einprodukten mooglik, dy't gemysk suvere alkylglukosiden of alkylglukosidemingsels kinne wêze. Foar de earste wurde yn dizze tekst de konvinsjonele nomenklatuerregels tapast dy't brûkt wurde yn koalhydraatgemy. De alkylglukosidemingsels dy't faak brûkt wurde as technyske surfactants krije meast triviale nammen lykas "alkylpolyglukosiden" of "APG's". Útlis wurdt yn 'e tekst jûn wêr't nedich.

De empiryske formule lit de komplekse stereogemy en polyfunksjonaliteit fan alkylglukosiden net sjen. De langekettige alkylresiduen kinne lineêre of fertakke koalstofskeletten hawwe, hoewol lineêre alkylresiduen faak foarkar krije. Gemysk sjoen binne alle D-glukoaze-ienheden polyhydroksyacetalen, dy't meastentiids ferskille yn har ringstrukturen (ôflaat fan fiiflidige furan- of seislidige pyraanringen) lykas yn 'e anomere konfiguraasje fan' e asetaalstruktuer. Boppedat binne d'r ferskate opsjes foar it type glykosidyske biningen tusken de D-glukoaze-ienheden fan alkyloligosacchariden. Benammen yn it saccharideresidu fan alkylpolyglukosiden liede dizze mooglike fariaasjes ta mannichfâldige, komplekse gemyske struktueren, wêrtroch't de oantsjutting fan dizze stoffen hieltyd dreger wurdt.